Ufahamu mdogo wa ‘Balance diet’ huweza kuwa chanzo matatizo ya macho

Na  Aveline  Kitomary,TimesMajira Online ,Dar es Salaam

DHANA ya neno ‘diet’ kama inavyotafiriswa na baadhi ya watu huenda ikaweza kuwasababishia matatizo hasa ya macho kutokana na ulaji wa vyakula visivyo na virutubisho ya kutosha vinavyohitajika mwilini.

DAKTARI Bingwa wa Macho  kutoka hospitali ya Macho  (CCBTR) Dk Cyprian  Ntomoka anasema ufahamu mdogo kuhusu mlo kamili (balance diet) unaweza pia kuwa chanzo cha  matatizo ya macho katika jamii.

katika mahojiano maalum na Jarida la Majira ya Afya anasema kuwa watu wamekuwa na mtindo wa kula aina Fulani ya chakula au kujinyima kula wakiita ‘diet’ huku wakiwa hawana uelewa wa kutosha katika kuhakikisha wanapata virutubisho vinavyohitajika katika mwili.

Dk Ntomoka anasema  watu walisiokula vyakula yenye vitamin wala madini wako katika hatari ya kupunguza kiwango cha kuona au kutokuona kabisa.

Anashauri watu kuzingatia ulaji wa vyakula vyenye zink maziwa ya ngo’mbe,mboga za majani ,nafaka isoyokobolewa ili kuboresha zaidia afya ya macho.

 “ Lishe inaweza kuathiri uwezo wa kuona si mara chache utakutana na mtu ambaye ameambiwa avae mewani akaitupa na kwasababu ameambiwa ale karoti ,mboga za majani hivi ni miongoni mwa vyakula ambavyo vinasaidia.

“Kila sehemu ya jicho inaaina ya kirutubisho ambacho kinaweza kufanya jicho  kufanya vizuri zaidi ,sehemu ya mbele ya jicho (cornea) inakusanya mwanga na kupeleka katikati ili mtu aweze kuona inauteute ambao unalaisha sehemu hiyo na kunavyakula ambavyo vinasaidia kama vyakula vya vitamin A, mboga za majani ,mbogamboga inasaidia jicho kuona vizuri,”anasema.

Dk Ntomoka anasema kwa kipindi cha  nyuma mtu akiwa na tatizo la utapiamlo anapata kovu mbele ya jicho  kwasababu zile seli pale zikipungukiwa na vitamin A   zinashindwa kufanya kazi vizuri na kutengeneza kovu.

“ Na matibabu yake ni  matone ya vitamin A ndo maana hata watoto wanapozaliwa wanapewa matone hayo ili kusaidia kutengeneza sehemu ya mbele ya jicho iweze kufanya kazi vizuri.

“Kwahiyo mtu anayekula mboga za majani  na kuwekewa karoti anasaidia sehemu ya mbele ya jicho kufanya kazi vizuri.

“Kwahiyo mtu ambaye hana vitamin A nikimaanisha hali mboga za majini na mbogamboga seli zikifa hazihuishwi kwa haraka  na isipohuishwa  mtu naweza kupata shida ya kuona usiku(night blindness),”anabainisha.

Anasema ukosefu wa virutubisho muhimu vinavyohitajika pia huweza kuathiri  mshipa wa fahamu katika jicho.

“Tafiti zinaonesha kuwa kuna vitamin B12, B6, na B3  zinasababisha mishipa ya fahamu kuweza kufanya kazi vizuri ,mishipa ya fahamu ndio mbayo inachukua picha kwenye ubongo.

“ Vyakula ambavyo vinautajiri sana  wa hivi vitamin ni mazao ya nafaka isiyokobolewa Mfano mahindi ugali wa dona ni mzuri zaidi  lile ganda limejaa hizo vitamin  na aina ya madini ya zinc zinafanya kwa pamoja kuhakikisha mshipa wa fahamu unapeleka taarifa kwa ubongo,”anaeleza.