FTMA ilivyojipanga kuwakomboa wakulima nchini.

Na David John, Timesmajira Online

Kilimo bado kinaendelea kuwa moja ya sekta muhimu katika uchumi wa Tanzania ambacho kinachangia takribani asilimia 29 ya Pato la Taifa huku mahitaji ya chakula yakiongezeka kwa haraka nchini.

Huku wakulima wadogo ni injini muhimu katika ukuaji wa uchumi na wanachangia kujenga mfumo endelevu wa chakula, kuimarisha usalama wa chakula, kufikia lengo la Kutokomeza njaa nchini kwa asiliamia kubwa.

Hivyo wakulima hao wadogo wana jukumu muhimu la kukidhi mahitaji hayo kwa kuzalisha asilimia 70 ya chakula kitakachowatosheleza Watanzania milioni 61.74.

Kwa kutambua hilo Farm to Market Alliance (FtMA) imejikita kuboresha masoko kwa wakulima wadogo wa Kiafrika na kuwasaidia kufanya mabadiliko kuelekea kilimo biashara kwa kutoa taarifa za kutosha, uwekezaji, na msaada kwa kila hatua kuanzia kwenye mbegu hadi sokoni.

Kuanzia Aprili 2022, FtMA ilianzisha upya shughuli zake katika Wilaya 14 za Nyanda za Juu Kusini, Ukanda wa Kati na Nyanda za Kaskazini mwa Tanzania zinazojumuisha maeneo ya Morogoro, Njombe, Iringa, Mbeya, Singida, na Manyara.

Taasisi hiyo ilianzishwa mwaka 2016 na lengo ni kuongeza uzalishaji na kipato cha wakulima wadogo kukuza uwezo wa kibiashara kwa wadau wote.

Upatikanaji bora wa masoko unafungua fursa kwa wakulima wadogo kuweza kuuza mazao yao kwa ufanisi zaidi kwa ubora na kwa bei nzuri hivyo inachochea kuwekeza katika biashara zao wenyewe, ubora na aina ya mazao wanayozalisha,kuongeza kipato chao moja kwa moja katika uchumi wa vijijini, kuunda ajira na kuchochea ukuaji.

Programu inalenga kuongeza kipato na uwezo wa kustahimili wa wakulima wadogo kwa kuwapa fursa ya kufikia minyororo ya thamani endelevu kibiashara.

Ambapo taasisi hiyo inakwenda sambamba na maono ya Maendeleo ya Tanzania 2025, Ujenzi wa Kesho Bora (BBT) na Mpango wa Maendeleo wa Sekta ya Kilimo (ASDP II),kwa kushirikiana na wanachama wa muungano na mashirika mengine ya sekta ya umma na binafsi.

Kwa sasa, Programu ya FtMA nchini Tanzania inahudumia takriban wakulima 125,000 kupitia mtandao wa FSCs 295 katika hatua ya mwisho ndani ya mikoa yao ya operesheni.

FSC hizi zinatoa pembejeo za kilimo na vifaa vya kusimamia baada ya mavuno, pamoja na huduma mbalimbali, ikiwa ni pamoja na huduma za kifedha na huduma za kimekanika kama kulima, kupasua, kulimia, kupanda na kupura.

Mafanikio haya yamefikiwa kupitia jitihada za pamoja zinazohusisha washirika zaidi ya 334 kutoka sekta binafsi na umma ambao wameshirikiana nao ndani ya nchi.

Taarifa hiyo inasema zaidi ya hayo, FSCs zina jukumu muhimu katika kurahisisha upatikanaji wa wakulima wadogo wa ardhi kwa masoko ya kilimo, zikipunguza pengo kati ya masoko ya ndani na ya kikanda.

Inasema kuwa ingawa wakulima wengi wamefaidika kifedha moja kwa moja, kwa kuongezeka kwa mapato yao kutokana na kuuza mazao zaidi, faida mara nyingi zimekuwa za msingi na za kudumu zaidi.

Tangu kuanzishwa kwa programu ya FtMA, jumla ya mazao yaliyouzwa yamefikia tani 15,600, yenye thamani ya dola za Marekani milioni 7.2 na pembejeo za kilimo zimeuzwa kwa mafanikio zenye thamani ya jumla ya dola za Marekani milioni 3.6.

Umuhimu wa programu hii unaimarishwa zaidi na ujuzi wa biashara usio na kifani uliopatikana na wakulima hao kuwawezesha kushiriki katika masoko rasmi kwa ujasiri na maarifa.

Taarifa inasema kujifunza jinsi ya kujadiliana bei bora na kusimamia masharti yao ya kushiriki katika masoko, wamepata nafasi muhimu katika mlolongo wa thamani wa kilimo, wakisimika nafasi yao katika tasnia hiyo.

Pamoja na hayo FtMA imepiga hatua muhimu katika kusaidia wakulima wadogo kupata huduma za kifedha rasmi na zisizo rasmi zilizoaminika na nafuu kwa kushirikiana na benki za biashara na za maendeleo ambapo imeongeza utoaji wa huduma za kifedha ili kufikia maeneo mbalimbali zaidi.

Hadi sasa, zaidi ya wakulima wadogo 1,980 wamepata fursa ya kupata mikopo yenye thamani ya dola za Marekani milioni 1.7 kutoka taasisi za kifedha maarufu, ambayo inalenga kufadhili shughuli mbalimbali za kilimo, ikiwa.ni pamoja na kununua pembejeo za kilimo na kununua kombaini inayoboresha mchakato wa kimekanika na huduma za wakulima.

Pia mtazamo wa taasisi hiyo katika kuboresha uzalishaji wa wakulima wadogo kupitia njia za kilimo zinazofaa mazingira (CSA) na kuhamasisha matumizi ya pembejeo bora na kimekanika umesababisha kuongezeka kwa mavuno na kuimarisha ufanisi wa kilimo.

Taarifa inasema si tu inaongeza kipato cha wakulima binafsi bali pia inachangia usalama wa chakula na ukuaji wa uchumi kwa ujumla.

Kwa sasa, FtMA imeshirikisha wakulima zaidi ya 299,000 kupitia vituo vya huduma kwa wakulima 1,949 vinavyoendeshwa Kenya, Rwanda, Tanzania, na Zambia na kufaidisha zaidi ya kaya milioni 1.4.

Aidha wamesimika mtandao wa washirika 1,611 kutoka kwenye sekta za umma na binafsi pia kubadilisha mfumo wa chakula kunahitaji ushirikiano katika minyororo ya thamani.

Hakuna shirika moja wala serikali moja inayoweza kubadilisha mfumo wa chakula peke yake hivyo ushirikiano ni sehemu muhimu ya mchakato wa mabadiliko,wanajivunia kufanya hivyo na mashirika mbalimbali ili kuleta mabadiliko ya kijamii na kiuchumi nchini Tanzania na barani Afrika kwa ujumla.