Benki ya CRDB kabla na baada ya mwaka 1996

Na Yusuph Mussa,Timesmajiraonline

BENKI ya CRDB imesherehekea miaka 30 tangu ilipoanzishwa rasmi mwaka 1996. Tukiangalia nyuma katika safari hiyo, tunagundua kuwa imekuwa ni simulizi ya ustahimilivu, ubunifu wa hali ya juu, na uongozi wenye maono makubwa.

Ni safari iliyoanza tokea kipindi cha ukoloni mwaka 1947 iliyokuwa Serikali ya kipindi hicho ilianzisha iliyoitwa Land Bank of Tanganyika (LBT) kwa ajili ya kutoa mikopo ya ununuzi wa ardhi na maendeleo ya kilimo.

Hata hivyo, taasisi hiyo haikuwa ikiwafikia wakulima wengi wa Kiafrika. Baada ya uhuru, Rais wa Kwanza wa Tanzania, Mwalimu Julius Kambarage Nyerere aliifanyia mageuzi benki hiyo na kuanzisha Wakala wa Mikopo ya Kilimo (Agricultural Credit Agency – ACA) mwaka 1961.

Na baadae ilibadilishwa kuwa Wakala wa Mikopo ya Maendeleo (NDCA) mwaka 1964, kisha Benki ya Maendeleo Vijijini Tanzania (Tanzania Rural Development Bank – TRDB), mwaka 1971. Mwaka 1984, TRDB ilibadilishwa kimuundo na kuanzishwa Benki ya Ushirika na Maendeleo Vijijini (CRDB), ambapo nayo ilifanyiwa mageuzi makubwa kipindi cha sera ya ubinafsishaji wa mashirika ya umma.

Mwandishi wa makala haya alihudhuria kwenye Semina ya Wanahisa wa Benki ya CRDB Mei 16, ambapo Makamu wa Rais wa Tanzania Dkt. Philip Mpango alikuwa mgeni rasmi. Na kisha Mkutano Mkuu wa 30 wa Wanahisa wa Benki ya CRDB uliofanyika Mei 17, 2025, pia katika Kituo cha Mikutano cha Kimataifa Arusha (AICC), ambapo katika siku mbili hizo, Mkurugenzi Mtendaji wa Benki ya CRDB Abdulmajid Nsekela aliweza kuelezea historia na mafanikio ya benki hiyo

Nsekela anasema hatua ya kuanzishwa kwa CRDB (1996) Limited, ambayo iliendelea kufanyiwa mageuzi na baadae kuorodheshwa katika Soko la Hisa la Dar es Salaam (DSE) mwaka 2009 na kujulikana rasmi kama CRDB Bank Plc, ilikuwa hatua ambayo imefungua ukurasa mpya wa mafanikio hadi sasa ikiwa ni moja ya benki bora na kiongozi katika ukanda huu wa Afrika Mashariki na Kati.

Mafanikio haya tunayoshuhudia leo katika miaka 30 ya uongozi kwenye Sekta ya Fedha hayakuja kwa bahati mbaya, bali ni matokeo ya uwekezaji wa kimkakati katika teknolojia. Benki ya CRDB imekuwa mstari wa mbele katika kuleta mapinduzi ya kiteknolojia kwenye sekta ya benki, jambo ambalo limekuwa nguzo muhimu ya mageuzi yao.

“Mwaka 1999, Benki ya CRDB ilikuwa ya kwanza nchini kutumia mfumo wa kisasa wa kielektroniki wa kibenki (core banking system), hatua iliyotufanya tuunganishe matawi yetu yote chini ya dhana ya ‘One Bank, One Branch.’ Kabla ya hapo, kila tawi lilifanya kazi kama benki tofauti, jambo ambalo lilifanya huduma kuwa na changamoto nyingi.

“Mageuzi haya ya kiteknolojia yaliambatana na mpango kabambe wa kuboresha miundombinu ya matawi yetu na kuweka vifaa vya kisasa ili kuendana na maendeleo ya kidijitali. Ni katika msingi huu wa uwekezaji katika teknolojia, katika miongo hii mitatu, benki yetu ya CRDB si tu imekua kufikia kuwa benki kiongozi nchini, lakini pia imebadilisha maisha ya watu na uchumi” anasema Nsekela.

Nsekela anasema kuwa azma ya benki hiyo daima imekuwa ikiboresha maisha ya watu na kukuza uchumi kwa ujumla. Ili kutimiza hilo, wameweka mkazo kwenye matumizi ya teknolojia ya kisasa na mikakati madhubuti inayowawezesha kuwafikia wananchi mijini na vijijini kwa ufanisi zaidi.

“Tangu mwaka 1996 tulipoanza safari yetu mpya tukiwa na matawi 19 pekee, tumeendelea kupanua mtandao wetu hadi matawi 260 kote nchini. Mageuzi haya yameambatana na uwekezaji mkubwa kwenye mifumo ya kidijitali.
Tukiongozwa na kaulimbiu ya ‘Benki inayomsikiliza mteja’, tumekuwa vinara wa kuanzisha asilimia 95 ya suluhisho za kibenki zinazotumiwa sokoni. Huduma kama TemboCard, ATM, na PoS (2002), SimBanking (2011), na CRDB Wakala (2013), zimeleta mapinduzi makubwa katika sekta ya fedha na kuchochea kasi ya ujumuishi wa kiuchumi.

“Zaidi ya teknolojia, tumeendelea kubuni huduma mahsusi kwa makundi mbalimbali, kunzia watoto, wanafunzi, wafanyakazi, wastaafu, wajasiriamali na kampuni na taasisi. Mwaka 2016 tulikuwa Benki ya kwanza nchini kutoa huduma za bima kabla ya kuanza kwa mfumo wa Benkibima (BancAssuarance), baadae mwaka 2021 tulianzisha huduma zinazofuata misingi ya sharia ‘CRDB Al Barakah’. Haya yote ni sehemu ya dhamira yetu ya kujenga benki bunifu na jumuishi” anasema Nsekela.

Nsekela anasema, Benki ya CRDB inajivunia kuwa mstari wa mbele katika utekelezaji wa Sera za Mazingira, jamii, na Utawala Bora (ESG). Mwaka 2019 walikuwa benki ya kwanza nchini kupata usahili wa Mfuko wa Umoja wa Mataifa wa Mabadiliko ya Tabianchi (UN-GCF). Ni katika muktadha huo, walikuwa wa kwanza nchini kutoa Hatifungani ya Kijani (Kijani Bond). Na mwishoni mwa mwaka jana kwa kushirikiana na TARURA walitoa Hatifungani ya kwanza ya Miundombinu ya Barabara nchini (Samia Infrastructure Bond)..

Anasema kwa miaka 30 ya ukuaji, teknolojia imeendelea kuwa nguzo ya mafanikio ya Benki ya CRDB ndani na nje ya Tanzania. Mwaka 2012, walivunja rekodi kwa kuwa benki ya kwanza ya Kitanzania kupanua huduma nje ya mipaka kupitia CRDB Bank Burundi, ambayo leo inaongoza katika kukuza ujumuishi wa kifedha nchini humo.

Anasema, mwaka 2023 waliingia Jamhuri ya Kidemokrasia ya Kongo (DRC), soko lenye fursa kubwa, na pia wakawa Benki ya kwanza kuanzisha kampuni tanzu ya bima, CRDB Insurance, pamoja na taasisi yao ya CRDB Bank Foundation. Hii ni sehemu ya mkakati wao wa kuimarisha ujumuishi wa kifedha na kuthibitisha dhamira yao ya kuwa daraja la maendeleo barani Afrika.

“Leo hii, Benki ya CRDB ni benki kubwa zaidi nchini kwa mizania, ikiwa na mali za zaidi ya sh. trilioni 16.6 kwa mwaka 2024. Tunaongoza kwa amana za wateja (sh. trilioni 10.9) na utoaji wa mikopo (sh. trilioni 10.4), tukithibitisha imani ya wateja na mchango wetu mkubwa katika kufadhili maendeleo ya sekta binafsi na ya umma ndani ya Afrika Mashariki na Kati.

“Faida baada ya kodi ya sh. bilioni 551 kwa mwaka 2024 ni ushindi mkubwa ukilinganisha na hali ya hasara mwaka 1996. Ukuaji huu umeendelea kuwanufaisha wanahisa wetu, wakiwemo Serikali, kupitia gawio la kila mwaka. Benki ya CRDB pia imekuwa miongoni mwa walipa kodi wakubwa nchini, ikitambuliwa na TRA, ikiwa ni uthibitisho wa uwajibikaji wetu kwa taifa na dhamira ya kuleta mafanikio ya pamoja” anasema Nsekela.

Nsekela anasema Benki ya CRDB wanaamini kuwa uwepo wao ni kwa ajili ya kutoa mchango endelevu wa kuboresha maisha ya watu na jamii inayowazunguka. Kupitia sera yao ya uwekezaji kwa jamii inayoelekeza asilimia moja ya faida kurudishwa katika jamii, hivyo kwa zaidi ya miaka 20 iliyopita ilikuwa imejikita katika maeneo ya elimu, afya na mazingira.

“Katika Sekta ya Elimu tumewezesha ujenzi wa madarasa, mabweni, maabara, maktaba katika shule za msingi na sekondari sambamba na utoaji wa vifaa vya masomo pamoja na madawati, ambapo kwa mwaka 2024 pekee tuliwekeza zaidi ya sh. milioni 350 kupitia kampeni yetu ya “Keti Jifunze”. Na leo hii, tukiwa tunasherehekea miaka 30 tokea kuanzishwa kwa benki yetu tunakwenda kuzindua mradi wa ujenzi wa shule ya sekondari ya mfano itakayojengwa katika Manispaa ya Ilala (Halmashauri ya Jiji la Dar es Salaam). Mradi huu unaonesha dhamira yetu ya kudumu ya kuwekeza katika mustakabali wa vijana wa Tanzania kupitia elimu bora.

“Ninajivunia kuwa katika safari hii ya miaka 30, benki yetu imekuwa ikitambulika kama ‘Kitovu cha Ubora’, ikitajwa kuwa Benki Bora Tanzania katika tuzo mbalimbali za kimataifa ikiwamo tuzo katika tuzo kubwa zaidi za ‘Euromoney’, ‘Global Finance,’ ‘The Banker’, na zile zinazotolewa na Taasisi ya Utafiti wa Ubora barani Ulaya (European Society for Quality Research-ESQR). Katika kipindi cha miaka hii 30, benki yetu imetunukiwa zaidi ya tuzo 170, na bado zinaendelea kuja.  Hii inadhihirisha ubora wetu katika nyanja mbalimbali za kiutendaji. Tunajivunia sana mafanikio haya” anasema Nsekela.

Nsekela anasema wanapoadhimisha miaka 30, wanatambua kuwa mafanikio hayo si yao pekee bali ni hadithi ya waanzilishi, wanahisa, wateja wao, washirika wao wa ndani na wa kimataifa, pamoja na Serikali na mamlaka za usimamizi. Kwa pamoja wamesaidia benki hiyo kuwa benki bora na kiongozi katika sekta ya fedha nchini na nje ya mipaka ya Tanzania.

“Aidha, mafanikio haya yasingewezekana bila wafanyakazi wetu waliojitolea, ambao kwa bidii na ubunifu wamesaidia kuimarisha taasisi hii. Pia, tunawashukuru Wakurugenzi Wakuu na Bodi ya Wakurugenzi waliotangulia kwa uongozi wao thabiti na maono yaliyoleta ukuaji endelevu wa benki yetu. Kwa pamoja, kila mtu amechangia safari hii ya mafanikio. Tunawashukuru sana kwa utumishi wao uliotukuka.

“Kwa niaba ya Menejimenti na Wafanyakazi wa Benki yetu ya CRDB, ssafari ya benki yetu ndio kwanza inaanza. Kuelekea mbele yapo mengi mazuri ambayo kupitia Mkakati wetu wa Muda wa Kati (Medium Term Strategy) wa 2023/27 unaosisitiza katika mabadiliko ‘Evolve’ tumejipanga kuyatekeleza kukuza uchumi wa watu wetu, Taifa letu, na ukanda wetu wa Afrika ya Mashariki kwa ujumla wake…
nitakuwa sijakosea nikisema yajayo ni neema tupu” anasema Nsekela.