Dkt Mpango azungumzia juhudi za Tanzania kumaliza tatizo la njaa

 Na David John Dar es Salaam

MAKAMU wa Rais Dkt Philip Mpango amesema kuwa  Tanzania inathamini juhudi za mabadiliko ya mifumo ya chakula na imejitolea katika miungano na ubia kama vile ya Mifumo ya Chakula Barani Afrika (AGRF).

Amesema kuwa malengo ya Tanzania ni pamoja na kutimiza Mpango wa Pili wa Maendeleo Endelevu (SDG-2) ili kufikia sifuri ya njaa ifikapo 2030 na kuongeza uwezo wa nchi kuwa kama ghara la chakula la kikanda na kimataifa.

Makamu wa Rais ameyasema hayo jijini Dar es Salaam katika ufungusi wa mkutano mkubwa wa Jukwaa la Mifumo ya chakula ambapo alisema Katika suala hilo, mabadiliko ya mfumo wa chakula yamesalia kuwa ajenda kuu ya maendeleo, na zimesajiliwa  hatua kadhaa muhimu.

“Hapa kuna mifano michache 1. kilimo kinatambulika kama injini ya ukuaji shirikishi na mhimili mkuu wa uchumi

na inaajiri takribani asilimia 65 ya watu wote, huku pato la taifa likiwa na asilimia 27 na asilimia 21 kwa Tanzania Bara na Zanzibar, mtawalia, ikikua kwa takriban asilimia 5 kila mwaka.”amesema

Amesema sekta ya kilimo  inachangia takribani asilimia 30 ya mapato yote ya mauzo ya nje na kusambaza asilimia 65 ya malighafi zote za viwanda nchini.

Dkt Mpango pili, alisema kuwa  Serikali imeongeza bajeti ya kilimo kwa takriban asilimia 70, katika kipindi cha miaka miwili iliyopita ambapo  kutoka dola milioni 120 mwaka 2021/2022 hadi dola milioni 397 mwaka 2023/24 ili kuchochea mabadiliko ya kilimo na mfumo wa chakula.

Ameongeza kuwa bajeti iliyoongezeka inalenga kubadilisha kilimo kuwa Kilimo cha Biashara na kuongeza ukuaji wa sekta ndogo ya mazao hadi asilimia 10 ifikapo mwaka 2030 kutoka kiwango cha sasa cha asilimia 5.4.

Amesema kuwa mpango huo pia unalenga kuboresha huduma za ugani na kuongeza uwekezaji katika sekta hiyo pamoja na kuhamasisha ushiriki wa vijana katika kilimo biashara kupitia kuanzisha kilimo cha umwagiliaji cha vitalu chini ya Mpango wa Kujenga Kesho Bora.

“Mpango wa Vijana kwa Biashara ya Kilimo (BBT-YIA) moja ya kesi zilizofanikiwa katika suala hili ni kituo cha incubation cha biashara ya vijana kiitwacho Sokoine University Graduate Entrepreneur Cooperative (SUGECO).

Jengo la Sekta ya Mifugo Bora Kesho – Live (BBT-Live) pia linaanzishwa kwa ajili ya uzalishaji wa nyama ya ng’ombe na ufugaji wa samaki.

Nakuongeza kuwa “matokeo ya kuvutia sana tayari yanafikiwa. Tanzania pia inatumia teknolojia ya kidijitali kwa ajili ya kupanga, ufuatiliaji na tathmini, huduma za ugani, masoko, mifumo ya malipo na huduma za usaidizi wa kibiashara.” Amesema 

tatu, Makamu wa Rais Dkt Mpango alisema Tanzania imeweka sera na mikakati ya kusaidia mifumo ya chakula.Kutokana na utekelezaji wa sera na mikakati thabiti, Tanzania imekuwa na uwiano wa kujitosheleza kwa chakula wa zaidi ya asilimia 100 kwa zaidi ya miongo miwili.

“sisi Tanzania pia tumeanzisha ufadhili wa gharama nafuu na wa muda mrefu wa kilimo kwa sekta binafsi ikiwa ni pamoja na kuanzisha kituo katika Benki Kuu ambacho kinaziwezesha benki za biashara kukopa kwa ajili ya kuendelea kuwakopesha wakulima kwa riba ya tarakimu moja.

“mtaji mpya wa Benki ya Maendeleo ya Kilimo Tanzania pia umechangia ukuaji wa ufadhili wa kilimo

Nne, amesema kuwa kwakuzingatia changamoto zinazotokana na mabadiliko ya Tabianchi, Tanzania imekumbatia kilimo kinachozingatia mabadiliko ya tabianchi, ikiwa ni pamoja na mifumo ya uzalishaji upya (Soil health technologies, matumizi ya pembejeo chache za shambani kama vile kemikali za kilimo na mbolea), huku ikihimiza matumizi ya busara ya pembejeo zisizo za mashambani. .

Pia  amesema “tumeanza kutumia zana za ukuaji wa kijani kibichi (IGG-Tools), ambayo ni mfumo wa kujenga uwezo na kupima viwango vya uzingatiaji kwa wazalishaji wadogo, wa kati na wakubwa pamoja na wasindikaji na wafanyabiashara wa kilimo.

Amefafanua kuwa katika kuandaa zana hizo, Tanzania inashirikiana na NGOs za ndani na mashirika ya kimataifa kama vile Mfuko wa Wanyamapori Duniani (WWF), Care International, The Nature Conservancy (TNC), na Umoja wa Kimataifa wa Uhifadhi wa Mazingira (IUCN). hii inasimamiwa kwa kiasi kikubwa chini ya Ukanda wa Kilimo Kusini mwa Tanzania (SAGCOT).

Tano,amesema Tanzania  tumeongeza uwekezaji katika utafiti wa kilimo na elimu. hii inahusisha kufanya kazi kwa ukaribu na vyuo vikuu na taasisi za utafiti wa kilimo ili kuendeleza mbinu za kilimo cha hali ya juu, dawa za kuulia wadudu, mbegu za mavuno mengi, kukuza biashara ya kilimo, na kuhimiza vijana kupendezwa na kilimo.

pia tunatumia PPPs hasa katika ujenzi wa skimu za umwagiliaji, utoaji wa huduma za ugani, mafunzo na urekebishaji wa watumishi wa ugani; na kukuza ujifunzaji wa mkulima kwa mkulima. waheshimiwa, Wajumbe, Mabibi na Mabwana, Licha ya mafanikio yaliyoainishwa hapo juu, bado kuna changamoto ambazo hazijatatuliwa hasa uzalishaji mdogo na tija. Zaidi ya hayo, kama nchi nyingine nyingi, Tanzania bado iko katika hatari ya kuathiriwa na mabadiliko ya tabianchi, milipuko ya wadudu na uharibifu wa udongo.

Akizungumzia changamoto zingine ni pamoja na ufikiaji mdogo wa teknolojia sahihi, ufadhili duni wa utafiti wa kisayansi na uongezaji mdogo wa thamani. Upungufu wa fedha za minyororo ya thamani ya chakula pia bado ni kikwazo kikubwa, hasa kutokana na gharama kubwa za kukopa kwa sekta ya kilimo.

Zaidi ya hayo, wanawake na vijana wanaelekea kuwa sehemu kubwa zaidi ya watu waliotengwa kifedha. waheshimiwa, Wajumbe, Mabibi na Mabwana, Ni imani yangu thabiti kwamba changamoto kama hizi zinaweza kutatuliwa kwa mawazo ya kuleta mabadiliko kutoka katika Mkutano huu. niruhusu nikuwekee maeneo manne ya kuzingatia kwako:

Amesema kuwa  katika upande wa ugavi, Afrika inahitaji kutumia maarifa ya kisayansi yaliyopo (pamoja na teknolojia ya kiasili) ili kuzalisha na kusindika chakula cha kutosha kwa ajili ya watu wake na kwa ajili ya masoko ya kimataifa. kwa hivyo, Serikali za Afrika zinapaswa kuchukua hatua zinazohitajika ili kuwapa wakulima wadogo pembejeo za bei nafuu, maarifa, ujuzi na fedha ili kuongeza tija katika minyororo ya thamani ya chakula.

Tunahitaji pia kuongeza ujanibishaji wa kidijitali na ufadhili wa utafiti wa kisayansi. lazima pia tuthamini kwamba vijana wetu na wanawake ni muhimu kwa mifumo yetu ya chakula na wanahitaji kutumia idadi yao inayoongezeka na kuhakikisha wananufaika kutokana na jasho na ubunifu wao. hasa, tunapaswa kujitahidi kufanya kilimo kivutie kizazi kipya kwa kutumia teknolojia ya kisasa, upatikanaji rahisi wa ardhi, mitaji ya kuanzia na masoko yanayolenga shughuli kama vile kilimo cha bustani ambacho kinalipa haraka kiasi.

pili, kuna haja ya kukomesha vitendo vya unyonyaji kwa wakulima kwa kutekeleza matumizi ya mizani na vipimo vya kawaida pamoja na kupiga marufuku mbinu za soko la mbele ili kuwalinda wakulima.

“Tanzania, tumefanikiwa kuondokana na utovu wa nidhamu katika minyororo kadhaa ya thamani kama vile nyama, mchele na maharagwe lakini bado tunahitaji kuisambaza kwenye mazao mengine ya kilimo.”amesema Dkt Mpango

tatu, mabadiliko ya mifumo ya chakula yanahitaji mkabala wa maendeleo wa sekta mbalimbali, ikiwa ni pamoja na kurahisisha ugavi na usafirishaji wa bidhaa za chakula. kwa hiyo, naziomba nchi za Kiafrika kuheshimu mipango ya biashara ya kikanda, hususan Mkataba wa Eneo Huria la Biashara ya Bara la Afrika (AfCFTA), kwa kuzingatia itifaki za kibiashara na kuondoa vikwazo visivyo vya ushuru (NTBs).

Amesema kuwa ukuaji wa sekta  kibinafsi na mafanikio yake katika soko la kikanda na kimataifa hutegemea jinsi sera zinavyounga mkono na hatimaye, amani na usalama ni mahitaji muhimu ya awali kwa mifumo ya chakula inayofanya kazi. mamilioni ya watu waliokimbia makazi yao na wakimbizi barani Afrika na duniani wametatizwa maisha yao na uwezo wao wa kuzalisha chakula.

“Hawa ni wakulima na wafugaji ambao walikuwa na uwezo wa kujitegemea lakini kwa sababu ya vita na migogoro wanapata aibu ya kutegemea ukarimu na mapenzi mema ya wengine. hili lazima likome, tunapaswa kukumbatia njia za amani za kutatua migogoro na kuhakikisha amani na usalama vinatawala katika bara letu na sehemu nyingine za dunia.